Na drie weken ben je natuurlijk geen Japan-kenner, maar je hebt wel indrukken opgedaan over het leven in Japan. Wat valt je als Europeaan zoal op in het dagelijks leven in Japan voorzover je dat kunt waarnemen?

Japanners zijn erg beleefd. Ze dringen over het algemeen niet voor en wachten geduldig in de rij zonder te mopperen of erger. Het gaat zelfs zover dat de buschauffeur elke passagier die uitstapt en dan uitcheckt of betaalt, bedankt. Dat kan iedereen horen, want de microfoon staat aan.

Japanners zijn ook erg behulpzaam. Zelfs als ze je niet verstaan, doen ze hun best je te helpen. Dat kan er zelfs toe leiden dat pa en ma met 2 kindertjes ons vergezellen naar de plek die wij bij het station even niet konden vinden.

Japanners zijn erg netjes. Dat uit zich op verschillende manieren. Je vindt volkomen schone straten of het nu Tokyo is of een provinciestadje als Takayama. Iedereen neemt zijn afval mee totdat hij het kwijt kan. Toiletten zijn voorzien van complete digitale schoonspoel-installaties en dan bedoel ik ook voor de billen! De wc-brillen zijn zelfs verwarmd. Dat geldt zelfs voor de meeste openbare toiletten. In restaurants krijg je altijd eerst vochtige doekjes. Het personeel werkt uitsluitend met plastic handschoenen aan. Zelfs de buschauffeur heeft handschoentjes aan. En dan zijn er de mondkapjes.

Tokyo is een miljoenenstad en desondanks is het overal zeer rustig. De meeste bewoners maken gebruik van het perfect werkende openbaar vervoer: vooral metro en trein. Er is een speciale ‘loop’ van Japan Railway, die door heel Tokyo heen loopt waarmee heel veel belangrijke plekken bereikbaar zijn. In Kyoto voelt het veel drukker. Daar zijn de toeristen de oorzaak van. Kyoto is veel kleiner dan Tokyo, maar is de meest geliefde plek bij toeristen.

Rutte c.s. beweren dat ze het meest groene kabinet zijn ooit in Nederland. In Japan zijn ze al veel verder. Ik schat ruwweg dat al 60% van de auto’s in Japan elektrisch is. En dan geen dure Tesla’s (toevallig zag er vandaag een), maar kleinere auto’s van Japanse makelij. Ik kan me niet herinneren dat ik dit type auto’s al in Nederland heb gezien. Het bevordert ook de rust in de straten.

Wij herinneren ons in Nederland nog heel goed het debacle van de Fyra-treinen. In Breda heeft de Intercity-direct naar Amsterdam niet voor niets de bijnaam intercity-defect. In Japan lopen ze lichtjaren voor op ons spoorwegennet. Alle treinen rijden perfect op tijd. Niets streven naar een 90% punctualiteit of iets dergelijks; gewoon 100% als de norm. En dan het systeem met de Shinkansen. Zeg maar de TGV’s van Japan, maar dan met een frequentie en dichtheid over het land waar wij in Europa alleen maar van mogen dromen; mogelijk dat Frankrijk in de buurt komt. Er is ook een perfect reserveringssysteem voor deze treinen. Goedkoop is reizen met de Shinkansen niet, maar ook niet overdreven duur. Een retourtje Tokyo-Kyoto kost bijvoorbeeld € 235 voor een afstand van 460 km, maar dan ben je er ook in iets meer dan 2,5 uur!

Voor buitenlandse toeristen is reizen met de trein helemaal aantrekkelijk. Je moet dan wel voor aankomst in Japan de JR-pass kopen. Daarmee reis je dan onbeperkt op de belangrijkste spoorlijnen van Japan Railway, dat 90% van het spoorwegennet dekt. Reserveren op belangrijke trajecten kan ook simpel.

Japanners besteden veel aandacht aan veiligheid. Bij elke verbouwing, hoe klein dan ook, staat er minimaal een man met helm op in de gaten te houden of alles voor de voorbijgangers wel veilig is. Persoonlijk vind ik dit een stukje werkverschaffing. Paradoxaal is dan het ontbreken van allerlei veilgheidsmaatregelen op stations en andere openbare gelegenheden. We zijn in drie weken tijd nergens gefouilleerd. Een keer moesten we onze tas openhouden en na een vluchtige blik erin mochten we weer door.

Japanse restaurants zijn meestal klein; dat geldt ook voor de meeste hotelkamers in grotere steden. In Hiroshima hadden we een gigantisch grote (luxe) kamer voor een redelijke prijs, maar in Kyoto en Tokyo hou je nauwelijks ruimte over voor je koffer.

Japanners zijn nerds. Als het even kan is iets gedigitaliseerd. Dat leidt tot een overdaad aan knopjes op bijv je hotelkamer. Je bent er soms pas achter waartoe een knopje dient, als je alweer vertrekt. In de trein zitten mannen in chique pakken spelletjes te spelen op apps met poppetjes en beestjes. Niemand kijkt daarvan op. Het gebruik van de mobiele telefoon gaat hier nog verder dan bij ons. Vaak ook heel praktisch. Google-map zie je regelmatig in beeld komen voor eigen gebruik, maar ook als je bijvoorbeeld de weg aan iemand vraagt. Daarnaast zijn er allerlei apps waarop je snel kunt checken welke bus/trein/metro je kunt nemen en wanneer. Wachttijden bij het openbaar vervoer zijn nooit lang.

Dit is zomaar een bloemlezing uit mijn herinneringen zonder te streven naar een volledige opsomming.